IKUSLE ETA JAZARLE MOTAK

Ikusleak

·  ikusle aktiboak erasotzaileari zuzenean aurre egin, biktimari laguntza eskaini eta eskolako irakasleei egoeraren berri ematen dietenak dira. Frogatu da ikusle aktiboak dauden kasuetan, jazarpen-egoerak azkar hauteman eta+ konpontzen direla. Gutxiengo dira eta jazarpenaren aurkako politiken helburua ikusle pasiboak ikusle aktibo bilakatzea da.

·  ikusle pasiboak, jazarpenaren berri izan baina horri aurre egiteko ezer egiten ez dutenak, biktimaren alde azaltzeagatik beraiek ere biktima bilakatuko diren beldurrez, istiluetan ez sartzeagatik edota, ikusle amoralarengandik are eta gertuago, biktimarekiko enpatia ezaz. Ikusleen artean pasiboak gehiengo dira eta jazarpen egoerak aurrera jarraitzeko faktore giltzarri direla baieztatu da, jazarleen erasoak iraunarazi egiten baitituzte horrela.

·  ikusle amoralak, jazarpenaren salaketaren ardura besteei egotzi, jazarpena justifikatu eta batzuetan ere sustatu egiten duten lekukoak dira, biktimaren erasoen aurrean barre eginez adibidez, erasoetan zuzenean parte hartzen ez badute ere. Jazarlea ikusle amoral hauen agente eta ordezkari hutsa dela ere baieztatu da.

Jazarleak

 Jazarle aktiboa, modu zuzen eta agerikoan erasoak burutzen dituena da. Egindakoaz harro azaltzen dira eta eskolako aginteari aurre egiten diote. 

 Jazarle sozial zeharkakoa edo esku beltza, ezkutuan jarraitzaileak manipulatu egiten dituena biktima erasotzeko.

  Jazarle pasiboa edo jarraitzailea, jazarle aktiboa lagundu eta babestu egiten dutenak, bere erasoak goraipatuz. Berez ez dira gazte erasokorrak izaten eta liderraren babesa bilatzen dute, batzuetan haren beldur jokatuz. Beste batzuetan, gazte herabeak dira, erasotzailearen oldarra eta indarra miretsi eta imitazioz jokatzen dutenak.

HARREMANETAN JARTZEKO E-MAIL A

zapaltzailezapalduak@gmail.com

ZER SEXUTAN EMATEN DA GEHEIN BULLING A

Normalean neskak dira gehien sufritzen dutenak bulling-a, baina mutiletan ere ematen da. Gehien bat 6-17 urte bitarteko adinetan egoten da bulling-a.

Hauek dira biktimaren ezaugarriak gehienetan:

Nortasuna:

-Nortasun ziurtasun eza.

-Autoestima baxua (kausa eta eskola-jazarpenaren ondorioa).

-Goi maileko estutasuna.

-Debilak.

-Barnerakoia, lotsatia.

-Erlazio eta trebetasunaren zailtasun soziala.

-Ila ez daukate lagunik y normalean bakarrik daude.

-Bere adinarentzako heldugabea.

-Gorabehera psikologikoak izaten hasten dira eta erasotik babestuz saialtzen da ihes egiten irudizko gaixotasunekin, horrek gorabehera psikologikoak ekartzen ditu.

Alderdi fisikoak:

- Batzuetan mutilak izaten dira dira baino ez beti.

-Alderdi fisikoetatik indar gutxiagoarekin.

-Gehienetan hauek dira alderdi fisikoak: betaurrekoak erabiltzea, gizen egotea, beste arraza batekoa...

Eredu familiarra:

-Gehiegizko babesa familiaren aldetik.

-Agindupeko mutil bat da eta ila beti bere familiarekin dago.

Eremu soziala:

-Zailagoa daukate lagunak egiteko.

-Lagunak egiten dituztenean haiek babesteko ohitura bezala hartzen dute.

-Batzuetan derrigortuak sentiarazten dira obeditzeko, nahiz eta ez egon ados bere lagunek esaten duenarekin. Honek sentsazio zaurgarri sozial bat sortzen du.

- Ez da oso ezguna bere ikasgelan.

ZIBER BULLING-A

Ziber bullying-a

Ziberbullying-a, funtsean, zeharkako bulllying-tzat hartzen da, hiru motatako jazarpenaren bidez gauza daiteke: zirikatzea, bazterketa eta manipulazioa.

Ziber bullying motak:

1.Zirikatzen denean, pertsona bati buruzko irudi edo bideo iragaingarriak bidaltzen dira, pertsona bati atzetik jarraitzen zaio software espioen bitartez; birus informatikoak bidaltzen dira, on line dauden bideojokoetan trebetasun gutxien duen jokalariak aukeratzen du beti beste jokalariak, hari etengabeko irabazteko, umiliatzeko eta abar.

2.Bazterketa gertatzen da, besteak beste, ingurune publikoetan behin eta berriz jazartzen denean edo mespretxuzko iruzkinak edo zurrumurru iraingarriak bidaltzen direnean horiek zabaltzeko helburuarekin; eta talde osoaren foro, txat edo plataformetarako sarbidea ukatzen zaionean biktimari.

3.Manipulazioa deritzo plataformetan (sare sozialetan, adibidez) aurkitutako informazioa behar ez bezala hedatzeari plataformetako kideen artean edo beste pertsona baten ezkutuko zenbakia erabiliz sartu eta haren izenean kalte eragin diezaioketen ekintzak egiteari eta abar.


 

Nola ekiditu ziber bullying-a


-Zaindu bidaltzen duzun informazioa eta interneten elkarbanatzen duzuna blogetan, post elektronikoetan, sare sozialetan, testu mezuetan edo sms-tako hizketaldietan. Elkarrizketa hauek kalte egiteko egon daitezke erabilita.

-Sahiestu iruzkin desatseginak egiten sareetan. Iraingarri edo isekaria bazara, errezago izango da zibernautaren bat zu ikustea eta zuri era berean ordaindu.

-Inoiz ez erantzun probokazio bat jarrera berdinarekin, hoberena da kontaktu hori blokeatzea eta ez egin kasorik bere iruzkin ergelai.
 

-Informatu online zerbitzuko hornitzaileari zure erabiltzaileren bat oldakor azaltzen da. Erabiltzailea eralbilera hauen arauak puskatzen baldin baditu, edukin iraingarriak kendu egingo dira.

Ziber bulling-aren datuak:

• Gazteen 26,6% ziber bulling prsktikatu edo jasaten dute.
• DBH-en dauden ikasleen 23,5%-ak irainduak jasan dituzte, web orrietan edo sare sozialetan.
• Mugikorra duten gazteen 5,9%ak onartzen du noizbat beste gazte baten dei bat jaso duela bera iraintzeko.
• DBH-ko ikasleen 6,6%-ak astero burlaren bat jasotzendute web orrietan edo sare sozialetan.
• Umeen 10% ziber bulling-a jasotzen dute, kopuru hau urteak pasa ala haunditzen doa.
• Ziber bulling-ak 6 urteko umeek ere jasaten dute web orrietan edo sare sozialetan?